Kamerdebat: NVA vraagt aandacht voor pijnepidemie

In aanloop naar het debat over Hulp- en geneesmiddelenbeleid van komende donderdag vraagt de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) aandacht van de Tweede Kamer voor het snel groeiende aantal pijnpatiënten in Nederland en het gerelateerde opioïdengebruik. In de brief bepleit de NVA dat betere wetenschappelijke kennis en meer bewustwording onder artsen en patiënten beide essentieel zijn om zowel de pijnepidemie als het toenemende gebruik van opiaten het hoofd te kunnen bieden.

Volgens onderzoek kent Nederland inmiddels meer dan drie miljoen pijnpatiënten (mensen met chronische pijn die geen symptoomfunctie heeft), waarbij de vergrijzing dit aantal verder zal laten groeien. Het zwaartepunt van de pijnepidemie ligt onder 60+’ers, waarbij vrouwen vaker dan mannen worden getroffen. Mede door het groeiende aantal pijnpatiënten ligt het aantal opioïdengebruikers in Nederland al tussen de 500.000 en 1 miljoen. In 2040 krijgt meer dan driekwart van de Nederlanders met de pijnepidemie te maken. Hiermee wordt chronische pijn volksziekte nummer 1. 

De pijnepidemie - en het gerelateerde gebruik van zware pijnstillers - is niet alleen een medisch, maar ook een groeiend sociaal-economisch probleem (denk aan isolatie, eenzaamheid en teruglopende maatschappelijke participatie). Bovendien is zeventig procent van de pijnpatiënten ontevreden met de voorgeschreven therapie. Zo werken de pijnstillers niet altijd goed of zelfs niet, bijvoorbeeld bij zenuwpijn en pijn- en rugklachten, en zijn de verslavingsrisico’s vaak onvoldoende bekend. 

Een nieuwe actieagenda voor het terugdringen van het opioïdengebruik is essentieel, maar de NVA roept de Kamer op ook verder te kijken naar de oorzaken, waarbij de pijnepidemie als een essentieel onderliggend probleem wordt gezien. Kennis en kunde over pijnproblematiek moet met urgentie worden versterkt. Daarom moeten opleidingen, voorlichting en het wetenschappelijke onderzoek worden verbeterd. Dit kan gericht door aanpassing van medische opleidingscurricula, het opzetten van een grootschalig onderzoeksprogramma naar chronische pijn en via het vergroten van publiekskennis, zodat patiënten goed geïnformeerd doorvragen voordat zij een bepaald opiaat gaan gebruiken, bijvoorbeeld naar bijwerkingen en verslavingsrisico's. Zo moet het gebruik van opioïden minder laagdrempelig worden.

Tekortenproblematiek: let ook op anesthesiemiddelen

In de brief aan de Tweede Kamer gaat de NVA ook in op de maatregelen die de minister neemt om de tekortenproblematiek van belangrijke en kwetsbare geneesmiddelen aan te pakken. Zo werkt het Landelijk Coördinatiecentrum Geneesmiddelen (LCG) aan een nationaal overzicht van deze middelen. Ook zal de minister inzetten op het verminderen van kwetsbaarheden in toeleveringsketens. De NVA vraagt om ook anesthesie- en pijnbehandelmiddelen mee te nemen in dit maatregelenpakket. Momenteel is er bijvoorbeeld al een tekort aan suxamethonium, dat onder andere wordt gebruikt voor spoedintubaties.