De intensive care en PACU

De intensive care

Soms heb je intensieve zorg nodig. Bijvoorbeeld na een ingewikkelde operatie, zoals een hartoperatie. Of als je kwetsbaar bent vanwege je leeftijd of gezondheid. Je gaat dan naar een IC-afdeling of naar de PACU. Intensive care (IC)-geneeskunde is voor patiënten die gespecialiseerde behandeling en bewaking nodig hebben en eventueel overname van belangrijkste lichaamsfuncties. De kennis en vaardigheden van de anesthesioloog tijdens een operatie (peroperatieve zorg), gebruikt hij voor ernstig zieke patiënten buiten de operatiekamer. Andersom is de IC-kennis ook handig in de operatiekamer. Anesthesioloog-intensivisten combineren de perioperatieve zorg (na de operatie) en de IC. Beide gebieden hebben daar voordeel van. Hierdoor is de IC van oorsprong een anesthesiologische aangelegenheid.

Ook kun je via andere afdelingen op de IC terechtkomen. Vanuit andere specialismen is eveneens belangstelling voor de IC ontstaan. Tegenwoordig hebben intensivisten verschillende basisspecialismen. Ongeveer 45 procent is anesthesioloog-intensivist en 45 procent internist-intensivist. De overige intensivisten (ongeveer 10 procent) bestaan uit cardiologen, neurologen, longartsen, chirurgen en neurochirurgen. De IC-geneeskunde is daardoor multidisciplinair en dat is van grote waarde voor de patiënt. Bram Heijnen, anesthesioloog-intensivist in het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein en voormalig voorzitter van de sectie intensive care NVA zegt daarover: ‘Het is de kracht van de IC dat er mensen samenwerken die zowel beschikken over de echt specifieke kennis van hun basisvakgebied als over de IC. Daardoor kun je optimale zorg voor de IC-patiënt leveren.’

Lees ook: Medisch Contact - Thema Anesthesiologie

De PACU: intensive zorg na de operatie voor 24 tot 48 uur

Als je een complexe operatie hebt ondergaan - zoals een hartoperatie - of kwetsbaar bent vanwege je leeftijd of gezondheid, heb je na een ingreep intensieve zorg nodig. In ongeveer twintig ziekenhuizen kan een deel van deze patiënten terecht op één van de honderd beschikbare PACU-bedden (Post Anaesthesia Care Units). Als je op een PACU-afdeling verblijft, word je extra goed in de gaten gehouden na een operatie. Het gaat hierbij om tijdelijke intensieve zorg waarbij continue monitoring noodzakelijk is. De zorg is te complex voor de verpleegafdeling maar je hoeft niet langdurig naar de intensive care. Als het nodig is kan op een PACU acuut worden ingegrepen op circulatie, ademhaling of ademweg, maar dialyse of langdurige ondersteuning is voor deze patiënten niet nodig. Na 24 tot 48 uur word je verplaatst naar een 'gewone' verpleegafdeling waar je herstel verder gaat.

De PACU en IC kunnen in nauwe samenwerking meer intensieve postoperatieve zorg leveren. IC-zorg is voor deze patiënten in feite niet noodzakelijk, op de PACU kan passende zorg worden geboden door anesthesiologen in samenwerking met (anesthesioloog-) intensivisten. Door het aantal PACU bedden structureel op te hogen naar 350 à 450 bedden is het doorgaan van operaties niet afhankelijk van het beschikbaar zijn van een IC-bed. We kunnen zo dus meer patiënten helpen en zorg beter garanderen.

Naar schatting kan 35% van de jaarlijks opgenomen IC-patiënten in Nederland naar een PACU; ongeveer 26.000 patiënten. Het uitbreiden van het aantal PACU-afdelingen biedt daarmee een duurzame en structurele oplossing voor de groeiende druk op de zorg en de schaarse IC-capaciteit. Er komt immers betere doorstroom en spreiding van patiënten.

Bekijk ook de Infographic over de PACU

Lees meer over de PACU