Nina (27) beviel voor het eerst na een intense 72 uur durende bevalling. Ze had besloten zonder pijnbehandeling te bevallen, vertrouwend op haar pijngrens en de kracht van haar lichaam. Ze had zich goed voorbereid en wilde het proces zo natuurlijk mogelijk laten verlopen.
Haar baby lag echter in een sterrenkijkerpositie, waarbij de achterkant van het hoofdje naar haar wervelkolom was gericht en het gezicht omhoog keek, wat de bevalling extra zwaar maakte. Al vroeg in de bevalling voelde Nina persdrang, terwijl haar lichaam daar nog niet klaar voor was. De verloskundige sprak niet over pijnbehandeling, omdat dat niet in het plan lag en niemand – ook haar partner niet – besefte dat het in dit geval niet alleen om pijn ging, maar ook om het opvangen van de intense persweeën. Urenlang moest ze deze persweeën opvangen zonder te mogen persen. Achteraf had ze gewild dat iemand had gezegd: "Ik snap dat het niet alleen om pijn gaat, maar we kunnen ook iets doen om deze persdrang te onderdrukken." Het verbaasde haar dat niemand dit had geopperd.
Pas na 70 uur kwam het gesprek over een ruggenprik op gang. De verloskundige besprak het met de gynaecoloog. Op dat moment was haar baby al ingedaald en mocht ze persen, zonder pijnbehandeling. Door de enorme druk op haar baarmoeder verloor ze uiteindelijk twee liter bloed – waar de gemiddelde vrouw ongeveer een halve liter verliest. Haar lichaam had een ondraaglijke spanning moeten doorstaan en dit bracht risico’s met zich mee, waaronder de kans op ernstige bloedarmoede, shock en een lang herstel.
Nina had het gevoel dat er tijdens haar bevalling niet naar haar geluisterd werd toen toen ze aangaf dat ze niet meer kon en vroeg om een keizersnede. Ze had het idee dat haar zorgen niet voldoende werden opgepikt en dat de communicatie tussen de zorgverleners tekortschoot. Achteraf had ze gewild dat er eerder naar haar situatie werd gekeken in overleg met de gynaecoloog en anesthesioloog. Hoewel de omgang met het zorgpersoneel prettig en empathisch was, voelde ze zich niet gehoord. Er leek geen systeem te zijn waarin de kracht en uitputting van een vrouw tijdens een langdurige bevalling serieus werd meegenomen in de besluitvorming.
Achteraf had ze gewild dat er eerder naar haar situatie werd gekeken in overleg met de gynaecoloog en anesthesioloog.
Nu ze zwanger is van haar tweede kindje, vraagt ze zich af of ze het nog een keer aandurft. Ze wil duidelijke afspraken maken over wat er gebeurt als haar baby weer in een moeilijke positie ligt en niet nogmaals meemaken dat er te lang wordt gewacht met pijnbehandeling of er alleen gekeken wordt naar de mate van ontsluiting. Samen met een bevalcoach wil ze vooraf bespreken welke stappen er in zo’n situatie worden ondernomen. "We zien wel" is voor haar geen optie meer.
Wat deze ervaring haar heeft geleerd, en wat ze graag ook andere moeders wil meegeven, is dat je van tevoren heel goed met je verloskundige moet bespreken hoe jij op pijn reageert. Als je goed tegen pijn kunt, kan dat misleidend zijn voor de zorgverleners – "ze kunnen denken dat je het nog aankan". Maar pijn is niet de enige factor in een bevalling. Het gaat ook om uitputting, om de druk op je lichaam en om het vertrouwen dat jij het beste kunt aangeven wat je nodig hebt. Daarom is het volgens Nina ook essentieel dat je partner goed op de hoogte is van jouw grenzen en ervoor zorgt dat jouw stem gehoord wordt.
Daarnaast vindt ze het belangrijk dat pijnbehandeling niet alleen wordt gezien als iets dat ‘tegen de pijn’ helpt. Het kan ook een cruciale rol spelen in het ondersteunen van een langdurige en zware bevalling. Voor haar is het nu duidelijk: “Bij een volgende bevalling moet er vanaf het begin een plan liggen waarin mijn wensen serieus worden genomen en waarin wordt erkend dat ik – en alleen ik – kan aangeven hoeveel kracht er nog in me zit.” Ze hoopt dat haar verhaal andere moeders helpt om zich beter voor te bereiden en sterker te staan in hun bevallingservaring.
Vervelend dat Nina niet zo positief terug kan kijken op haar eerste bevalervaring en dat er voor haar gevoel te lang werd gewacht om te overleggen met een gynaecoloog over de opties. Zoals Nina zelf al aangeeft in aanloop naar haar tweede bevalling, is het goed om je vooraf te verdiepen in de verschillende scenario's en een plan b te maken. Pijnbehandeling is inderdaad niet alleen bedoeld om pijn te verlichten, maar kan ook helpen om uitputting en spanning te verminderen.
In het geval van Nina, waar ze een keizersnede vroeg maar niet kreeg, is het belangrijk om te weten dat een keizersnede niet zomaar wordt uitgevoerd. Deze beslissing wordt altijd genomen op basis van medische redenen. Als pijn of uitputting de achterliggende reden voor de vraag om een keizersnede is, zal eerst gekeken worden of dit op een andere manier verholpen kan worden, bijvoorbeeld met pijnstilling. Een keizersnede is een buikoperatie, kent risico's voor zowel de moeder als de baby en wordt uitsluitend uitgevoerd als de medische situatie dat rechtvaardigt. Dit is iets waar zorgverleners zorgvuldig naar kijken, zodat de juiste keuzes gemaakt kunnen worden voor zowel de veiligheid van de moeder als die van het kind. Het is goed om te begrijpen dat dit soort beslissingen onderdeel zijn van het zorgproces en met de nodige afwegingen gepaard gaan.