Interview: is lachgas gevaarlijk?

Anesthesioloog Markus Klimek: "Als je zelf gaat experimenteren kun je in een comateuze toestand raken."

Raak je als bestuurder van een auto onder invloed als je medepassagiers lachgas gebruiken? Het antwoord is ja: de passagiers ademen een groot deel van het lachgas in dezelfde vorm weer uit. Met de ramen dicht en de ventilatie uit kun je als bestuurder ook onder invloed raken. “Daarom is de verkoeverkamer in het ziekenhuis de ruimte waar de luchtverversingsinstallatie het hardst draait. Alles wat een patiënt uitademt wordt dan zo snel mogelijk weggevoerd. Anders zou het personeel aan het eind van de dag niets meer waard zijn,” vertelt Markus Klimek tijdens een interview over lachgas bij Studio Erasmus.

Klimek is anesthesioloog, of zoals hij zelf zegt: een drugsgebruiker met toepassing op de patiënt. Hij zorgt ervoor dat patiënten zo comfortabel mogelijk de operatie doorkomen met zo min mogelijk pijn en dat zij daarna vrolijk wakker worden. Anesthesiologen werken inmiddels met andere pijnmedicatie, maar lachgas heeft nog steeds een medische toepassing. Bijvoorbeeld in de tandheelkunde, verloskunde (bekijk infographic) en acute zorg (bijvoorbeeld bij kinderen op de spoedeisende hulp).

Balans tussen activatie en remming

Markus Klimek beschrijft de toestand van bewustzijn als een balans tussen activatie en remming. “Te veel activatie is een beetje ADHD, te veel remming is een beetje suf. Als je die balans verstoort door te weinig activatie en veel remming, dan kom je in een soort comateuze toestand.” Anesthesiologen weten precies hoeveel remming ze moeten gebruiken zodat de chirurg aan de slag kan. Maar als je zelf gaat experimenteren kom je in een grijs gebied. Je weet na een paar keer inhaleren en een paar keer frisse lucht inademen niet meer welke concentraties er in je hersenen terechtkomen. Daardoor kunnen de effecten verschillen en gevaarlijk worden.

Is lachgas gevaarlijk?

Het maatschappelijke effect van lachgas voor de volksgezondheid is kleiner dan het effect van roken en alcohol. Maar niets is helemaal veilig. Klimek noemt voorbeelden van niet-medische gebruikers die zenuwbeschadigingen opliepen of een zuurstoftekort hadden en braaksel inademden. Dat zijn extreme gevallen, maar ze zijn er wel. “We hoeven niet te discussiëren over de gevaren van ondeskundig gebruik.”

Verbod op lachgas

De overheid plaatst lachgas onder de Opiumwet categorie 2. Daarmee is het een softdrug en zijn productie, handel en bezit verboden.

Voor medisch gebruik en in de horeca moet lachgas beschikbaar blijven, vindt Klimek. Recreatief gebruik van lachgas mag van Klimek wel beperkt worden. 1 op de 5 jongeren onder de 25 heeft wel eens lachgas gebruikt. Onder andere in het uitgaansleven is het gebruik hoog, onderzocht het Trimbos-instituut. Of een verbod op lachgas die trend tegengaat, is niet zeker. Maar volgens Klimek is het de stap waard: “Waar een legale markt is, is vraag. Met het verbod wordt de vraag hopelijk minder.”

Bekijk de aflevering van Studio Erasmus

Lees meer