De NVA heeft eind 2022 een subsidie van een half miljoen euro toegekend gekregen van het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport om binnen tweeënhalf jaar de CO2 uitstoot van anesthesiedampen terug te dringen. Met deze subsidie voert de NVA eerst een drietal onderzoeken uit. Het eerste onderzoek betreft een literatuuronderzoek dat de effecten van propofol en inhalatie anesthetica vergelijkt op medische uitkomstmaten, uitgevoerd in samenwerking met Equalis.
Bij dit systematisch uitgevoerde literatuuronderzoek zijn 155 randomized controlled trials (RCT’s) geïncludeerd die tussen 2016 en 2023 gepubliceerd zijn, met in totaal 23.483 patiënten. De algemene conclusies van de geïncludeerde RCT’s zijn beoordeeld op een groot aantal klinisch relevante uitkomstmaten, waaronder mortaliteit, orgaan-gerelateerde morbiditeit en anesthesiologische effectiviteit. In 44% van de RCT’s wordt geen voorkeur voor propofol of inhalatie anesthetica gezien. Daarnaast beschrijft 34% van de RCT’s een voorkeur voor propofol en 19% een voorkeur voor inhalatie anesthetica. In 3% van de gevallen kon de conclusie van de RCT niet duidelijk geïnterpreteerd worden. Hoewel er geen uitkomstmaten zijn waarbij het merendeel van de RCT's een voorkeur voor inhalatie anesthetica laat zien, zien we wel de trend dat het gebruik van inhalatie anesthetica mogelijk leidt tot een kortere tijd tot ontwaken en extubatie, en mogelijk een lager intra-operatief opioïdgebruik. Bij al deze uitkomstmaten gaat het echter om minder dan 50% van de RCT's die een voorkeur laat zien voor inhalatie anesthetica. Bij alle overige uitkomstmaten wordt voornamelijk geen voorkeur gevonden of een voorkeur voor propofol, zoals bij postoperatieve misselijkheid en braken, en bij ‘emergence delirium’. Bij deze laatste uitkomstmaat laat een analyse van de subgroep met enkel patiënten onder de 18 jaar zien dat alle geschikte RCT's (n=5) een voorkeur laten zien voor propofol. Alle overige onderzochte uitkomstmaten laten geen duidelijke voorkeur zien voor anesthesie met propofol of inhalatie anesthetica.
Het onderzoek is uitgevoerd door Equalis Strategy & Modeling, gevestigd in Utrecht en gespecialiseerd in gezondheidseconomisch onderzoek en advies, met inhoudelijke ondersteuning van drs. Jasper Kampman, anesthesioloog in opleiding. Laatstgenoemde zal de huidige resultaten verwerken in een meta-analyse die de effecten van propofol en inhalatie anesthetica kwantitatief met elkaar vergelijkt. Dit onderzoek is onderdeel van een NVA project, gesubsidieerd door het ministerie van VWS. Het project heeft als doel het, waar mogelijk, reduceren van onnodige uitstoot van inhalatieanesthetica. De inzichten van dit onderzoek dragen bij aan het medisch inhoudelijke discours binnen de beroepsgroep, richtlijnontwikkeling en academisch onderwijs. Een vervolgstudie richt zich op het inventariseren van de gebruikte hoeveelheden inhalatieanesthetica en propofol in Nederland. De resultaten van dit vervolgonderzoek worden begin 2024 gepubliceerd. Bekijk hier het rapport van Equalis.