Kwaliteitsdocumenten

Voor de onwikkeling van het vakgebied is het belangrijk dat de beroepsgroep met elkaar afspreekt wat goede kwaliteit van anesthesiologische zorg is. Dit zijn bijvoorbeeld afspraken die gaan over de organisatie van een afdeling anesthesiolgie, de domeinen van het vakgebied en andere strategische keuzes die de ontwikkeling van het vak ten goede komen.

Bekijk alle kwaliteitsdocumenten van de NVA.

De NVA kent de volgende typen kwaliteitsdocumenten en definities:

Beroepskader
Beroepskaders beschrijven de domeinen van het vak en de strategische zaken die nodig zijn om dit vak verder te ontwikkelen. Beroepskaders ondersteunen het strategisch beleid op lange termijn.  

Kwaliteitsstandaard
Dit is de term die de wet hanteert. Het is een overkoepelende term (een soort familienaam) van landelijke kwaliteitsdocumenten. In dit soort documenten staat een beschrijving van goede zorg voor een specifiek gezondheidsthema, gericht op verbetering en borging van de kwaliteit van zorg en van leven. Deze beschrijving is bestemd voor zorgverleners en/of zorggebruikers. Het is opgebouwd uit inhoudelijke en organisatorische modules en heeft aandacht voor het perspectief van de zorggebruiker. Richtlijnen, leidraden en standpunten vallen daaronder.

Richtlijn
Een document met aanbevelingen ter ondersteuning van zorgprofessionals en zorggebruikers. Een richtlijndocument is gericht op het verbeteren van de kwaliteit van zorg, berustend op systematische samenvattingen van wetenschappelijk onderzoek en afwegingen van de voor- en nadelen van de verschillende zorgopties. Dit is aangevuld met expertise en ervaringen van zorgprofessionals en zorggebruikers.

Standpunt
Een standpunt is een document dat ingaat op een actuele (zorg)vraag en tijdelijk richting geeft aan zorgverleners en zorggebruikers, wanneer een richtlijn ontbreekt of niet meer up-to-date is. In dat geval stelt een wetenschappelijke vereniging een dergelijk document ad hoc en versneld op. Het document wordt vervolgens gebruikt als voorloper van een (nieuwe of herziene) richtlijn of module van een richtlijn.

Leidraad
Een document met aanbevelingen over vaak organisatorische en/of uitvoerende zaken, ter ondersteuning van zorgprofessionals en zorggebruikers. Een leidraad is gericht op het verbeteren van de kwaliteit van zorg, door middel van procesgeoriënteerde afspraken of adviezen. Deze afspraken of adviezen hebben meestal niet direct betrekking op medische inhoud van de zorg of indicatiestelling van diagnostiek of behandelingsinterventies.

Kwaliteitsnorm (beroepsnorm)
Een kwaliteitsnorm of beroepsnorm is een afspraak waaraan zorg moet voldoen voor behoud en bevordering van:

• kwaliteit en eenduidigheid van zorg;
• inzichtelijkheid waarop beleid en de uitvoeringspraktijk kan worden getoetst.

Dit kan een losstaand document zijn of een onderdeel van een richtlijn, leidraad of standpunt.

Protocol
Een lokaal opgestelde instructie ter ondersteuning van zorgprofessionals en zorggebruikers. Een protocol is gericht op het verbeteren van de kwaliteit van zorg. Zo mogelijk (indien aanwezig) is deze instructie afgeleid van een landelijke kwaliteitsstandaard (richtlijn, standpunt of leidraad), die aangeeft hoe in de dagelijkse praktijk te handelen met inachtneming van de plaatselijke mogelijkheden en beperkingen. Producten van landelijke organisaties zijn dus geen protocol, maar dienen hoogstens als blauwdruk daarvoor.

Noten
1. Bij het opstellen van alle kwaliteitsdocumenten moet worden bezien of er evidence is die gebruikt kan worden voor het formuleren van het advies dat in het document wordt gegeven. Kortom: er wordt altijd gewerkt via een gestructureerde (evidence-based) procedure.

Naleving

Er mag verwacht worden dat individuele anesthesiologen en anesthesiologische praktijken de kwaliteitsnormen naleven. De NVA gaat er vanuit dat deze beroepsnormen ook voor de Inspectie voor de Gezondheidzorg leidend zijn als het gaat om toetsing en contractering door zorgverzekeraars. Het NVA visitatiemodel dat de Commissie Kwaliteitsvisitatie hanteert, is ook gebaseerd op deze beroepsnormen.

Voor leidraden, richtlijnen en protocollen geldt dat de daarin verwoorde aanbevelingen in de meeste gevallen moeten worden gevolgd. Afhankelijk van de patiënt en de omstandigheden kan en moet (onderbouwd) van deze aanbevelingen worden afgeweken, zodat aan specifieke situaties tegemoetgekomen kan worden.